Vanmiddag opende Nibs Bloem mijn tentoonstelling 'Zeegezichten en ijle tekeningen'  in het Atrium van de Sociale Verzekeringsbank in Amstelveen.

       Zij deed dit met een verhaal over "impressie's"  van  de zee. Ik heb erg van genoten van de prachtige sfeertekeningen en de beeldende zinnen. Ik wil het graag op dit blog delen; 

Nibs Bloem: "Hartelijk welkom op deze opening van “Zeegezichten en ijle tekeningen” van Joke Elzinga. Ik voel me vereerd dat Joke mij gevraagd heeft iets hier iets te zeggen. We zijn al jaren bevriend en we hebben veel liefdes gemeen, onder andere die voor de kunst en die voor de zee.

Joke is op gegroeid aan de zee, en hoewel ze nu midden in Leiden woont, zoekt ze de zee steeds weer op, of dat nu in Ierland is, op Ameland, in Noorwegen of aan een andere kust.
Joke is gefascineerd door de vele gezichten van de zee, ze probeert die te doorgronden en te vangen in haar schilderingen en pentekeningen. De diepten, het spel tussen wind en stroming, de effecten van de getijden, de oneindige ruimte, de spelingen van het licht, de variaties in kleur maar ook de zee als dragen menselijke gevoelens zoals ontzag voor de kracht van de natuur….verstilling…. één-zijn-met… en andere emoties, vangt zij in beelden van de zee.

Toen we het laatst hadden over onze liefde voor de zee, ontwaakten mijn impressies van de verschillende gedaanten van de zee weer in volle kracht en Joke vroeg me hierover wat met u delen. Ik deed deze impressies op toen ik met mijn vader zeilde op de Noordzee, vanaf mijn eerste levensjaar tot mijn 20ste.

In gedachten zie ik mijzelf zo weer als 8 jarige op de voorplecht van de zeilboot staan. De wind waait me bijna omver en ik hou met beide handen stevig de reling vast. Ik kijk naar het grijze, ijzige water dat onder me door lijkt te rollen, en naar hoe de voorplecht omhoog wordt getild en dan met een enorme klap naar beneden op de golven smakt. Ladingen water slaan over me heen, ik word kleddernat en op den duur ook koud. Ik ben bang, maar ik ben ook gefascineerd, door die steil, omhoog rijzende voorplecht, die plotseling met een klap in het water duikt en opspattende witte boeggolven veroorzaakt.

Ik begin mee te bewegen met die dans van de boot, omhoog, pats omlaag. Golven water over me heen, omhoog, bang omlaag. Omhoog, bang omlaag! Nog steeds hou ik me stevig vast aan de reling maar nu begin ik zelf de boot op te tillen, en ik zet hem dan keihard neer in de golven, die over me heen slaan. Ik voel me opeens oppermachtig, de koning van zee en van de wind. Ik sta tegen de wind in te zingen en schreeuwen, een ongelooflijk gevoel van vrijheid en macht daalt op me neer. Ik ben niet te verslaan! Ik ben de zee, het grijsgroene koude water, en het witte schuim. Ik ben de golven, ik beuk tegen de wanden van het schip, ik ben pure natuurkracht. Een met de zee…

Uren heb ik op die voorplecht door gebracht. Met mooi weer, de zee spiegelglad, traag als olie, blauwig groen, mijn benen naar beneden hangend om de voorste stang van de reling, gefascineerd door de witte belletjes die ontstaan door de wrijving tussen de huid van de boot en het water. Af en toe een bruinvis die vlak naast de voorplecht opspringt en mee lijkt te zwemmen.…. het geluid van de wind in je oren, de stagen die door de spanning van de zware zeilen zacht staan te zingen, ….wit schuim, blauw en groene zee…. Die onmetelijke ruimte waarin zee en lucht één geheel lijken, geen horizon te bespeuren.

En bij zonsondergang, de hemel die rozerood kleurt, de zee een zilveren spiegel, bijna geen beweging waar te nemen, alles komt tot rust, de wind en golven gaat liggen. Een magisch gebeuren, die overgang van dag naar nacht. De zee ligt stil, geen deining, geen golf te bespeuren. Ik word zelf ook heel stil.… Ik luister naar de stilte, voel de aanwezigheid van een andere dimensie.

De pikdonkere nacht, stralende sterren aan het firmament, het zeewater, bijna zwart, slaat over het gangboord waardoor de zeevonken als duizenden blauwe puntjes oplichten, en zo de diepte en het leven van het firmament weerkaatsen. Ongelooflijk, een besef van eigen nietigheid en ontzag voor de grootsheid om je heen. In deze donkere wereld, voel je je eigen grenzen niet meer…, je bent één met de zee, de wind en het firmament…

Mist op zee, herinner ik me heel goed. Het komt onverwachts opzetten uit de verte, voor je het weet bent je omhuld door een dichte, natte wolkendeken. Je ziet soms de voorplecht van de boot niet meer. Alle kleuren en geluiden zijn gedempt. Ook de misthoorn die andere schepen moet waarschuwen klinkt gedempt. Met regelmatige tussenpozen hoor je een brulboei in de verte, die een zandbank markeert. De wereld is opeens heel klein geworden. Ook de golven worden neergedrukt door de mist, ze verliezen hun kleur en heftigheid.

En dan Windkracht 8!!! We zijn midden op zee en kunnen nergens schuilen. Vastgebonden zijn met life-lines aan de reling! Donkere, grauwe golven, die hoog boven je uitrijzen, en zich dan met volle kracht over je heen storten. Even zie je niets anders dan een kille, grijze spray; je voelt het zeewater in je ogen prikken. Je haren hangen druipend in je nek en daar komt de volgende golf alweer. De boot steigert omhoog en klapt omlaag. Ze bonkt en zwiept van links naar rechts, ze rijst en daalt diep tussen de hoge golven. Je staat niet op de voorplecht maar zit in de kuip, zet je schrap met je voeten tegen de bank tegenover je. Vol ontzag kijk je naar de golven, overal om je heen. Je wordt misselijk en bent zo bang! Je moet - over boord hangend - de inhoud van je maag lozen en ziet het verdwijnen in de witgrijze vlokken schuim, die door de wind worden opgezwiept. Donkere wolken vliegen over ons heen, het geluid is oorverdovend, er is geen beschutting, we moeten hier door heen…

De zee, de zee, ze kent zo veel gedaanten, zoveel kleuren, zoveel diepere lagen, zoveel expressies.

Ik sluit mijn verhaal af met een gedichtje van Judith Herzberg waarin zij op haar eigen verrassende manier de zee belicht.

DE ZEE

De zee kun je horen

met je handen voor je oren,

in een kokkel,

in een mosterd potje,

of aan de zee.

Ik hoop u met al deze impressies nog meer in de stemming gebracht te hebben voor Joke's prachtige zeeën."

De tentoonstelling is - op kantoortijden - te bezoeken t/m 19 mei in het Atrium van de SVB,  Van Heuven Goedhartlaan 1, Amstelveen.