zondag 6 november 2016

Galerie Het Oude Raadhuis


Tot en met zondag 13 november 16.00 uur, 
in Galerie Het Oude Raadhuis van Warmond, te bezoeken:
HGWG4
20 kunstenaars uit 'Kunstcentrum Haagweg 4',
met diverse disciplines tonen hun werk.
Op deze expositie: ook een schilderij van mij.

adres: Dorpsstraat 36, 2361 BE Warmond
openingstijden
woensdag, donderdag, vrijdag: 15.00 - 17.00 uur,
zaterdag: 11.00 - 17.00 uur,
zondag 13.00 - 16.00 uur.





maandag 31 oktober 2016

Terschelling



Een paar dagen op het eiland. Ik besteedde uren aan het wad en uren aan het strand. En elke avond schetste ik de stroming van het water.



 

www.jokeelzinga.nl

Bij de kerk in Midsland staan talloze grafstenen met een schip. Vissersboten, een koopvaardijschip, een vrachtschip, de reddingsboot. De mensen hier hebben een heel andere band met het water dan ikzelf, zij kennen een andere zee. Uiteindelijk ben ík iemand van het land. Geen enkele onbevangenheid of vrijblijvendheid is hier mogelijk.










Op een van de graven lees ik een ontroerende zin:

         "Vaar op je gevoel want van dit land bestaat geen kaart.
 Beste zeeman, behouden vaart"

woensdag 12 oktober 2016

Skagerrak

Gewoon weer druk bezig op het atelier.
Eerst tekenen. 
En veel terugdenken aan de dagen aan het Skagerrak. De golven waren heel uitnodigend, maar toch te koud en te woest om op de uitnodiging in te gaan. 
Watermassa's rolden op de kust.
Het zee was ruig tijdens de overtocht. Het water hier, in het zeegebied tussen Noorwegen, Zweden en Denemarken heeft dieptes tot 700 m. 

Inmiddels werk ik aan verschillende schilderijen, waarvoor ik recent ideeën op deed.

Bijgaand: 
schilderij "Augustus XVI", 80 x 100, acryl


dinsdag 20 september 2016

Kunstroute Leiden



Wat is er veel te bezoeken en te bewonderen in Leiden! Van de Open Monumenten Dagen (10/9) glijden we, via de Nacht van Kunst & Kennis (17/9), naar de Kunstroute (24/9 en 25/9).
Nou ja, "glijden", voor de deelnemers en organisatoren is het hard werken!
Grappig te zien dat de ene kunstenaar de week voor de kunstroute het hele atelier poetst en poetst en doet (ik zag zelfs een grote machine om een ateliervloer schoon - lees óók: verfvrij - te schuren), en de andere kunstenaar de tijd gebruikt om allerlei puntjes op de i te zetten w.b. inlijsten en randjes bijwerken.

Ook mijn atelier wijd open! 
Haagweg 4, atelier 4C7,
Zaterdag 24 en zondag 25 september,
Van 12 tot 18 uur.

Ik leg momenteel de laatste hand aan een aantal kleine* zeeschilderijen;



*  acryl/doek, 30 x 30
zie ook: www.jokeelzinga.nl

zondag 18 september 2016

Cultuur071 van Sleutelstad FM



Gideon Roggeveen en Han Ruijgrok nodigden mij uit als studiogast in hun programma Cultuur071 van Sleutelstad FM in hun uitzending van 17 september.

                Een leuke uitzending vol - natuurlijk!!! - Leids Cultureel nieuws!
                En gesprekken over de zee en het schilderen van de zee. Cultuur 071 wordt                       elke zaterdag live uitgezonden van 10.00 - 12.00 en is als volgt te ontvangen: 

     93.7 FM of 102.4 kabel of www.sleutelstad.nl

                 
             

zondag 11 september 2016

gedichtenmiddag Zoeterwoude 11 september, Kunstroute Zoeterwoude 17 en 18 september

Gedichtenmiddag in Zoeterwoude! Tussen de schilderijen van Hein Kuipers en van mij lazen 25 mensen hun favoriete gedicht aan elkaar voor. Er werd geluisterd naar woorden van Nico Dijkshoorn en Dylan Thomas, Shakespeare en Rutger Kopland, J.H. Leopold en Yeats en vele vele anderen. Iemand bracht onderstaand gedicht van Willem Mussen mee, dat ook in Leiden in de Kaiserstraat te lezen is:



Op 17 en 18 september bent u welkom op 20 locaties in Zoeterwoude tijdens de Kunstroute. Ook onze tentoonstelling bij Galerie Kolff (Noordbuurtseweg 2, Zoeterwoude-Dorp) is dan nog te zien (voor deze expositie geldt: laatste weekend!) 

zaterdag 3 september 2016

tentoonstelling bij galerie Kolff


Nog te bezoeken t/m 18/9, steeds op zaterdag en zondag van 14.00 - 17.00 uur, 
tentoonstelling SHELTER AND THE SEA, 
schilderijen van Hein Kuipers en Joke Elzinga bij Galerie Kolff, 
Noordbuurtseweg 2, Zoeterwoude-Dorp





donderdag 1 september 2016

Vandaag, 1 september, allerlei interessant nieuws in de kranten!

In de Noordelijke IJszee zullen voor het eerst in de geschiedenis een cruiseschip varen, dertiendeks schip Crystal Serenity.  Een van de laatste ongerepte landschappen op aarde wordt toegankelijk voor het massatoerisme. Professor Louwrens Hacquebord (Arctisch Centrum Groningen, ) denkt dat de toeristen ambassadeurs voor het poolgebied zullen worden. Hij meent dat de Noordpool een reservaat moet worden, en " aan de randen is ruimte voor verantwoord toerisme.". De prijs van de cruise is overigens maximaal 120,000 dollar (de Volkskrant, 1 september 2016).

En Greenpeace heeft een akkoord gesloten met drie grote visverwerkers: samen gaan ze werken aan duurzame visserij. De drie rederijen blijven o.m. weg uit het Noordpoolgebied (Leidsch dagblad, 1 september 2016).

En ik?
Ik zit bijna de hele dag op het atelier en werk impressies uit. Vorige maand staarde ik vanaf de rotsen naar de Noorse Zee, de omslaande golven, kleuren, weerspiegelingen. Ik had het gevoel op jacht te zijn naar beelden en loerde als het ware naar de lichtval op de bewegende watermassa.
Op korte afstand van mijn observatieplek ontdekte ik een enorme zeearend, collega jager, zich koesterend in de zon voor hij op jacht ging.
Het is nog te vroeg mijn schilderij te tonen, ik zit midden ik het schilder proces. Mijn foto van de zee- arend laat ik wel zien:


dinsdag 23 augustus 2016

Frederikshavn

Als je naar zee wilt, kom je vroeg of laat in een haven. Op weg naar Frederikshavn viel onmiddellijk de putdeksel van de stad op; hier kon ik niet omheen. Ook niet om de schreeuwende meeuwen, die mij ook wel een beetje aan 'thuis' deden denken.


Vroeger, als klein meisje, ging ik veel met mijn vader naar de sluizen in IJmuiden. Wij keken hoe grote zeeschepen geschut werden, wij keken naar de vlaggen, mijn vader vertelde over zeeroutes en over de vracht. Ik ga nog altijd graag naar sluizen en naar havens.


Deze vormen deden me in eerste instantie aan sterk vergrootte kinderschoenen denken. Het bleken nieuwe vrije val reddingsboten te zijn, boten die in noodsituaties met een aanzienlijke voorwaartse beweging op veilige afstand van het moederschip in zee terecht komen.

Wij liepen naar Pier Drie, langs het Hafnecafeen.
En daar lag de Svitzer Thor, een tug schip, varend onder Deense vlag. Een imposante boot, zoiets had ik nog nooit gezien. Thuis zocht ik via google gegevens op: 33 m lang, 13 m breed, bruto tonnage 635 ton.

Langs de pier kwam een man aanlopen. Hij liep op een bijzondere manier, bijna dansend, wijdbeens. Ik weet dat iemand die op deze manier loopt, veel op zee is, en stabiel staat op een boot in een stevige storm.

maandag 8 augustus 2016

Uitnodiging expositie bij Kolff, Zoeterwoude



Expositie Galerie Kolff
28 augustus t/m 18 september 2016

Annemarie en Dirk Kolff nodigen u uit voor de opening van de tentoonstelling van

Joke Elzinga en Hein Kuipers
    
     Joke schildert impressies van de zee in vele grillige stemmingen.
     Hein schildert innerlijke landschappen van  licht, vergankelijkheid en herinnering.

Opening zondag 28 aug. 2016 om 16.00 uur.
          
                      Op zondag 11 sept. , 13.00 uur - 14.30 uur Kom met ons lunchen tussen de                                    schilderijen, en neem je favoriete gedicht mee !

                          Openingstijden za-zo 14.00 tot 17.00  uur.of na afspraak 071-5801458

                    Noordbuurtseweg 2  2381 ER Zoeterwoude .
annemarie@kolff.org

woensdag 3 augustus 2016

Een aantal mensen heeft een schilderij van de zee in de slaapkamer hangen. Zij staan met mijn werk op, en gaan er mee naar bed.

Het schilderij "Juli III", uit 2008, hangt aan het voeteneinde van een bed.
Wakker wordend in deze slaapkamer zie je het strand, de terugtrekkende zee, eb, de sporen van de zee op het harde zand, het pierenbadje en in de verte de woedende zee. Een zee die nauwelijks kan wachten op de vloed. Elke dag weer de verwachte getijden, het ritme van eb en vloed.


Een slaapkamer op het westen, met aan het einde van de middag zonlicht door het raam. het schilderij "Juli VII" sfeervol verlicht. Niet op de museale manier of onder de spots zoals een galeriehouder een schilderij wil presenteren, maar verlicht door de zon die de compositie vrolijk en tijdelijk aanvult. Het schilderij is geïnspireerd door een noordelijk landschap, en gekocht door iemand die van IJsland houdt en onder een impressie van dat landschap wil slapen.


Het schilderij "Augustus X", het schilderij met de regenboog, hangt náást een bed. Ik maakte het schilderij in 2014, en het werd op de eerste dag van de expositie verkocht. Het is prominent aanwezig in een drukke kamer, toch zie ik de bijzondere lichtval terug, En een sfeer in het landschap waar ik stil van werd; prachtige wonderlijke on-Nederlandse weersomstandigheden aan de Ierse westkust.



www.jokeelzinga.nl

woensdag 6 juli 2016

Het overkwam mij onlangs dat een stel dat ik niet kende of herkende, mij vertelde al jaren "een Elzinga" naar volle tevredenheid aan de muur te hebben. Het duurde bij mij even voor 'het kwartje viel', maar deze mensen hebben ooit voor een bijzondere gelegenheid een van mijn schilderijen schilderij cadeau gekregen. Ik ontmoette indertijd vanzelfsprekend wel de kopers, maar degenen voor wie het bestemd was niet. Tot die ene recente ontmoeting dus. 

Dit alles maakte mij ineens nieuwsgierig: waar zijn eigenlijk mijn schilderijen gebleven? Op het atelier staan er, maar een groot aantal vonden hun weg naar: woon- en werkkamers, een kantoor, een slaapkamer, enz.


In 2008 schilderde ik voor het eerst een serie van zes schilderijen, waarop de zee een grote plaats inneemt. Aanleiding was een reis naar Corsica en de prachtige vergezichten in een steeds wisselend - toen - 'dromerig' licht, Dit schilderij hangt ergens in Amsterdam, boven een olijfkleurige bank. Ik zou de zee nu misschien anders schilderen, maar de beleving van de ruimte, de compositie en de kleuren waarschijnlijk net zo.





Boven een eethoek in Leiden hangt het schilderij "December III" uit 2011.  Het is wat kleiner dan de huidige schilderijen, n.l. 60 x 70 cm. Ik herinner me dat het geëxposeerd werd in Galerie 'Het Oude Raadhuis van Warmond', waar het in de stijlvolle gang, die de beide tentoonstellingsruimten met elkaar verbond, hing. Ik exposeerde toen mijn schilderijen met gevarieerd kleurrijk werk van een beeldhouwer. Degene die het schilderij kocht was heel erg enthousiast. En nog steeds, begreep ik!



In een werkruimte in Den Haag hangt "Maart I", uit 2012. Het schilderij werd op mijn atelier uitgekozen, door iemand die niet alleen voor op haar werkplek, maar privé ook al eens iets van mij uitzocht. Tijdens eventuele moeilijke gesprekken aan deze tafel, kan iemand even wegdromen. Het schilderij is eigenlijk meteen nadat ik het gemaakt had, verkocht. Het verraste me het op de foto weer te zien. 

WORDT VERVOLGD!! 

woensdag 22 juni 2016


En ik bezocht deze week de zee. Als altijd. Steeds weer de zee. Wat betekent de zee voor mij? Waarom wil ik altijd weer water schilderen? Bewegingen van water? 
In drukke of chaotische tijden zoek ook ik de rust van de regelmaat van de golfslag van het water. Zoals vele anderen. Een beetje dromen, een beetje peinzen.

                                 Zee - Toon Hermans (fragment)
                                    Ik wil alleen zijn met de zee,
                                    ik wil alleen zijn met het strand,
                                    ik wil mijn ziel wat laten varen,
                                    niet mijn lijf en mijn verstand.
                                    Ik wil gewoon een beetje dromen
                                    rond de dingen die ik voel
                                    en de zee, ik weet het zeker
                                    dat ze weet wat ik bedoel


Een hele drukke tijd (bijna) achter de rug, een enorme klus met veel plezier (bijna) geklaard: YOUNGSt-ARS 2016 duurt nog tot en met 26 juni en is te bezoeken (zie: www.arsaemula.nl).
Een kleine commissie (waar ik deel van uitmaak) van de kunstenaarsvereniging ARS organiseerde YOUNGSt-ARS 2016. 
Dit is een tentoonstelling van het eindexamenwerk beeldende vormgeving VWO Havo van acht Leidse middelbare scholen, georganiseerd in samenwerking met acht docenten van deze scholen. Het wordt een jaarlijks terugkomend evenement: expositie van al het eindexamenwerk (in 2016 zijn dat ongeveer 200 werkstukken), een concours en muzikale presentatie's. 
Het Leidsch Dagblad besteedde er afgelopen weekend ruim aandacht aan. 

Ondertussen lukte het niet zo goed me te concentreren op mijn eigen werk. Ik was uurtjes op het atelier bezig met het uitzoeken van werk en prepareren van nieuwe doeken. Wel zinvol. 



woensdag 15 juni 2016

In de krant las ik onderstaande aankondiging:



Er worden bekende namen genoemd in de advertentie, het onderwerp is uitermate boeiend en voor de toekomst van groot belang. Fantasie prikkelend bovendien. Dus - volgens mij - zeer aan te bevelen!
Hoewel ik in mijn schilderijen en tekeningen met name het oppervlaktewater, golfbewegingen, weerspiegelingen onderzoek en vastleg, ben ik zelf ook gefascineerd door het leven en de ontwikkelingen diep in de zee.  
zie: www.jokeelzinga.nl

zondag 5 juni 2016

Overleven in het immense blauw.
Dit is de naam van een artikel in de weekendkrant (NRC, 4 juni 2016).
De oceanen worden warmer. Dit weet men door historische scheepsmetingen en satellietmetingen.
Maar vooral metingen via meetboeien die wereldwijd sinds 1999 zijn uitgezet. De oceanen worden ook zuurder en minder zuurstofrijk. Ik lees over enorme veranderingen met grote gevolgen. Ook wordt in dit artikel van het afgelopen weekend beschreven hoe weinig bekend is van het leven op grote diepte.

In Nederland bestaat, met o.m. een vestiging op Texel,  het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ). In mijn eigen kleine archief vind ik een artikel van 21 december 2013 (ook NRC) waarin klimaatwetenschapper en NIOZ directeur Henk Brinkhuis formuleert waarom diepzeeonderzoek, en het in de vaart houden van het onderzoeksschip, ongelofelijk belangrijk zijn voor onze toekomst. Toch waren er toen, eind 2013, enorme bezuinigingen gepland op het budget van dit instituut.

En ik? Ik hou me bezig met het verbeelden van de beweging van het oppervlaktewater. Ik onderzoek op mijn manier water en maak veel schetsen,


Hoe geef je het water meer vaart? Ik heb het nu niet over een ruwe zee, maar wel een forse beweging.


(detail schilderij "Mei XIII", acryl/doek, 80 x 100)
www.jokeelzinga.nl

zaterdag 28 mei 2016

Bewegingen op de Waddenzee en de Zuidelijke Oceaan.

Bezoek aan het waddeneiland is alweer voorbij, de boot is vol badgasten. Iedereen heeft net een zitplaats, dat wel; vreemden schuiven bijeen aan een tafeltje met een formica blad. Het zijn mensen die weinig met elkaar gemeen hebben of het moet een gevoel van beginnend heimwee zijn naar het net verlaten waddeneiland. De haren van de passagiers hebben een zilte geur. Ze hebben het zand nog aan de schoenen. Velen zien er voldaan uit. 

De mensen staren op hun mobiele telefoons of ze lezen een krantje. De geur van koffie, soep, patat. Een peuter vindt het allemaal te lang duren en huilt. Zij heeft nog geen belangstelling voor de zee, zoals ik. Ik zit bij het raam en staar naar het water.


Ik fotografeer de golven en patronen van het schuim op het wateroppervlak. De rederij laat passagiers niet op het dek, ik neem deze keer mijn foto's door vuile ramen.
Ik heb dit al zo vaak gedaan: kijken naar de beweging van het water, iedere keer zijn de omstandigheden (wind, getijde, boot, diepte) anders. Het boeit me. 

Hoe mild is de beweging van het zeewater op de Waddenzee op een rustige dag voorjaarsdag! 

In mijn rugzak heb ik 'Het waterboek', geschreven door Alok Jha (Maven Publishing 2015). 
Hij beschrijft o.a. een reis naar Antarctica; "De Zuidelijke Oceaan is de meest onstuimige zee ter wereld". 
"De eerste dagen op zee was iedereen vooral bezig met het wennen; aan de rollende oceaan, aan het dagritme op het schip en aan de andere passagiers en de bemanning". 
"Zoals ons was voorspeld werd de zee na een paar dagen varen steeds wilder. Vanaf de brug kon je de voorsteven een paar verdiepingen omhoog en omlaag zien gaan, een slinger op de brug zwaaide heen en weer en liet zo zien dat het schip twintig graden naar beide kanten overhelde terwijl we vooruit voeren". "Als je je door het inwendige van het schip verplaatste, waar je niet naar buiten kon kijken om een aanknopingspunt te vinden, voelde je de beweging van het schip overal waar je ging als een voortdurend veranderend zwaartekrachtveld". 
"Een open ruimte oversteken kon je beter vermijden. Was een omweg langs de boorden van het schip geen optie, dan had je een behoorlijke portie 
zelfvertrouwen nodig om de ruimte, met een aantal tussenstops bij aan de vloer verankerde objecten, over te steken. Maar dat was nog niets vergeleken bij de logistieke opgave waarvoor je kwam te staan als je een warme drank van de ene ruimte naar de andere wilde vervoeren".
(citaten uit bovengenoemd boek, blz. 33 - blz. 37)

Koffie halen op de boot van Rederij Doeksen, onderweg naar Harlingen, leverde werkelijk geen enkel probleem op. 
Toch zijn de Zuidelijke Oceaan en de Waddenzee met elkaar verbonden, daarover een andere keer.

Kijken, voelen, ervaren van de bewegingen van het water. Herinneringen aan eigen bootreizen en teksten van andere reizigers. Op het atelier schets ik op het ogenblik vele golfbewegingen met zwart krijt en met inkt. 





zaterdag 21 mei 2016

Tentoonstelling uitgeruimd. Over deze expositie (SVB, Amstelveen, zie blog van 3 april en van 7 april) was ik erg tevreden; het werk kwam prachtig uit in de grote ruimte en het licht was erg mooi. Als de tentoonstellingsperiode voorbij is, geeft dat doorgaans een wat ondefinieerbaar gevoel, een bepaalde mix van gevoelens waarin heimwee en 'spijt-dat-het-weer-
voorbij-is' een rol spelen. 
Weer hard aan de slag dus, ik ben al enige tijd bezig met een nieuwe serie werken waarin 'golfbewegingen' de hoofdrol spelen.

Enige reactie's op de tentoonstelling:

** "Tot dusverre positieve reacties gehad op jouw werk". (contactpersoon SVB)

** "Mooie expositie en inderdaad opgesteld in een mooie ruimte. Je weet dat ik fan ben van je werk!"(collega)

** "Het is een prachtige ruimte met een fraaie lichtinval. Je werk hangt heel mooi! Mij sprak het schilderij met de weerspiegeling van de zon op het natte strand erg aan. maar je woeste zeeën mogen er ook zijn". (vriendin)

** "Gisteren je tentoonstelling bekeken. Heel fijn om te zien. Juist die twee doeken die je ziet wanneer je binnenkomt raken zeer: de wilde zee en het hele 'lichte' doek. Degene met wie ik was, vindt jouw tekeningen erg indrukwekkend - ik ook". (collega)

** "Goed nieuw werk in een heel herkenbare stijl".(zoon)

** "Zie tot mijn schrik en spijt dat ik je opening glad vergeten ben. Ik hoop dat het desondanks geslaagd was!" (vriend)



vrijdag 13 mei 2016

Sinds jaar en dag schilder ik de zee. Aanvankelijk vooral 'zeegezichten' met een horizon, lucht en wolken daarboven en het beweeglijke water daaronder, soms ook een stukje land erbij. Op deze manier schilderen wordt de zee door velen vastgelegd.
Maar water, zee, stroming en golfslag, zijn op zoveel manieren te bestuderen. 
Ik onderzoek na intensieve observatie vanuit een boot of vanaf de kust, op het atelier de eindeloze bewegingen van het water, steeds herhalende verhoudingen, de onregelmatige regelmaat en de geleidelijke veranderingen: kijken, kijken en vastleggen. Ik observeer, ik schrijf, ik fotografeer en ik schets met een tekenpennetje; daarna pas komt het moment waarop ik begin te schilderen.


Hieronder een detail van mijn laatste schilderij, "Mei XII".



De laatste tijd is het dus vooral de stroming van het water, wat mij boeit. 

En soms is het interessant om kennis te maken met (de ideeën van) collega's.

Zo 'ontmoette' ik A.P. Schotel via een boek dat vrienden mij cadeau gaven. 

Dat boek 'De wereld van het water' gaat over het werk van de schilder A.P. Schotel (1890 - 1958) , schilder uit Dordrecht. Afgezien van enkele uitstapjes wat betreft de onderwerpkeuze, heeft in vrijwel al zijn werk het water een grote plaats. Water van de Oude Maas, van de Merwede, water langs de kade in Dordrecht, water van de Zuiderzee, langs de kust van Bretagne, water op sombere dagen, weerspiegelingen in het water, kleine golven, rimpelloos water bij Loosdrecht, water met daarin zeilschepen en botters, weerspiegeling van het silhouet van Rotterdam of bedrijvigheid in de haven van Dordrecht. 
Maar nooit heeft het water in de hoofdrol op de schilderijen van Schotel, altijd is het water een decor, een voorwaarde voor het schilderen van een eigentijds tafereel. A.P. Schotel schildert het water op een prachtige manier, steeds anders. Hij kent het water heel goed, kan het daarom op een bijzondere manier schilderen en hiermee een sfeer duiden, waarin een bepaald onderwerp (bijvoorbeeld de bedrijvigheid in de haven) geschilderd wordt.  

En zelf kocht ik enige jaren geleden de film 'Hollandse licht' in Museum de Lakenhal. Hierin o.a. een interview met de Amsterdamse beeldend kunstenaar Jan Andriesse.

Andriesse (1950) benadert het water op totaal andere wijze; geen boten, geen kades, alleen water en licht, lichtval op golven. In mijn boekenkast staan het boek "Jan Andriesse" studies van inkt op papier, beweging van het water. Niets meer, niets minder. Of: ergens is een meerkoet vastgelegd op papier, de meerkoet die een relatief kleine beweging van het water veroorzaakt. Maar het gaat de kunstenaar niet om dat eendje, maar om die veranderingen in het water en het licht daarop.
Fascinerend, hoeveel variatie is er mogelijk. Steeds is het echt water. Geen abstractie maar: observatie en weergave. 


dinsdag 26 april 2016

Golfslag

De beweging van het water vind ik fascinerend. Ik kan heel lang vanuit een boot kijken naar de golfslag achter het schip.

Op een sombere dag voer ik op een vissersboot naar Staffa (Westkust van Schotland). Het was koud, ik kleumde onder een wijde regen cape, mijn handen waren bijna te koud om foto's te maken van het prachtige landschap rondom. Ineens brak de zon door. De schipper wees me vrolijk op de besneeuwde top van de Ben Navis, in de verte. 
Maar ik keek vooral naar de golfslag, steeds veranderende lijnen in het water, en overgangen naar onregelmatige schuimkoppen. 

De Engelse schrijver Adam Nicolson beschrijft in "Zeezicht" (**)  een tocht die hij alleen in zijn boot over het woelige water van de Minch (west Schotland) ondernam:
"De zee sluit me van alle kanten als een vijandige menigte in" en:  "Ik ben opgesloten in de wereld van de boot en het kompas. Op zee voelt iets van vijf meter lengte niet groot aan." 
"Het water was, wat soms gebeurt met het tij, veranderd in vreemde lange vlekken, eigenlijk een waterplak zo glad als een gekamde haarstreng." en uren later ervaart de schrijver: "De lange watervlekken maakten plaats voor een gebroken, met puntjes bezaaid oppervlak."
"Onder bepaalde omstandigheden kan de zee hier veranderen in één witte, verbrokkelde watermassa, een schuimende heksenketel van energie die de hele Golf bestrijkt, een chaos waarin je niet slechts hoogoptorenende golven van overal op je af ziet snellen maar ook, nog verschrikkelijker, putten en gaten in het oppervlak van de zee waarin de boot zijn neus dreigt onder te duwen."
Na ongeveer 25 bladzijden lees ik dat de boot veilig op het eiland aankomt: "Die hele, vreemde watermassa is nu, merkwaardig genoeg, veranderd in mijn beleving. Vóór de oversteek was het een angstvisioen. Na afloop heb ik het idee dat ik het zo weer zou kunnen doen."


* schilderij "Mei XI", acryl/doek, 80 x 100, 2016

Teksten als bovenstaand en eigen herinnering aan boottochten prikkelen mijn fantasie. Ook de overgang tussen de diverse bewegingen onder invloed van weerstand - het water wordt ook bepaald door rotsen, door de kust, door de golfslag van een boot etc. - inspireert tot het maken van impressies van golven. 

* * Adam Nicolson,  " Zeezicht, leven op een onbewoond eiland", uitg. Atlas, 2001, Nederlandse vertaling Theo Hendriks, ISBN 90 450 10437

woensdag 20 april 2016

Een prachtige dag; de lucht was blauw, de weerspiegeling op het water blauw, het schuim op sommige plaatsen helder wit. In de verte voer een vissersboot. 
En verder was ik alleen met de kleuren van het water, wat wind, zout, en het universele geluid van een rustige branding.  Ik stond op het strand en kon maar kort blijven, maar wat maakte de zee weer een indruk! 



donderdag 7 april 2016

        Vanmiddag opende Nibs Bloem mijn tentoonstelling 'Zeegezichten en ijle tekeningen'  in het Atrium van de Sociale Verzekeringsbank in Amstelveen.


       Zij deed dit met een verhaal over "impressie's"  van  de zee. Ik heb erg van genoten van de prachtige sfeertekeningen en de beeldende zinnen. Ik wil het graag op dit blog delen; 


Nibs Bloem: "Hartelijk welkom op deze opening van “Zeegezichten en ijle tekeningen” van Joke Elzinga. Ik voel me vereerd dat Joke mij gevraagd heeft iets hier iets te zeggen. We zijn al jaren bevriend en we hebben veel liefdes gemeen, onder andere die voor de kunst en die voor de zee.

Joke is op gegroeid aan de zee, en hoewel ze nu midden in Leiden woont, zoekt ze de zee steeds weer op, of dat nu in Ierland is, op Ameland, in Noorwegen of aan een andere kust.
Joke is gefascineerd door de vele gezichten van de zee, ze probeert die te doorgronden en te vangen in haar schilderingen en pentekeningen. De diepten, het spel tussen wind en stroming, de effecten van de getijden, de oneindige ruimte, de spelingen van het licht, de variaties in kleur maar ook de zee als dragen menselijke gevoelens zoals ontzag voor de kracht van de natuur….verstilling…. één-zijn-met… en andere emoties, vangt zij in beelden van de zee.

Toen we het laatst hadden over onze liefde voor de zee, ontwaakten mijn impressies van de verschillende gedaanten van de zee weer in volle kracht en Joke vroeg me hierover wat met u delen. Ik deed deze impressies op toen ik met mijn vader zeilde op de Noordzee, vanaf mijn eerste levensjaar tot mijn 20ste.

In gedachten zie ik mijzelf zo weer als 8 jarige op de voorplecht van de zeilboot staan. De wind waait me bijna omver en ik hou met beide handen stevig de reling vast. Ik kijk naar het grijze, ijzige water dat onder me door lijkt te rollen, en naar hoe de voorplecht omhoog wordt getild en dan met een enorme klap naar beneden op de golven smakt. Ladingen water slaan over me heen, ik word kleddernat en op den duur ook koud. Ik ben bang, maar ik ben ook gefascineerd, door die steil, omhoog rijzende voorplecht, die plotseling met een klap in het water duikt en opspattende witte boeggolven veroorzaakt.

Ik begin mee te bewegen met die dans van de boot, omhoog, pats omlaag. Golven water over me heen, omhoog, bang omlaag. Omhoog, bang omlaag! Nog steeds hou ik me stevig vast aan de reling maar nu begin ik zelf de boot op te tillen, en ik zet hem dan keihard neer in de golven, die over me heen slaan. Ik voel me opeens oppermachtig, de koning van zee en van de wind. Ik sta tegen de wind in te zingen en schreeuwen, een ongelooflijk gevoel van vrijheid en macht daalt op me neer. Ik ben niet te verslaan! Ik ben de zee, het grijsgroene koude water, en het witte schuim. Ik ben de golven, ik beuk tegen de wanden van het schip, ik ben pure natuurkracht. Een met de zee…

Uren heb ik op die voorplecht door gebracht. Met mooi weer, de zee spiegelglad, traag als olie, blauwig groen, mijn benen naar beneden hangend om de voorste stang van de reling, gefascineerd door de witte belletjes die ontstaan door de wrijving tussen de huid van de boot en het water. Af en toe een bruinvis die vlak naast de voorplecht opspringt en mee lijkt te zwemmen.…. het geluid van de wind in je oren, de stagen die door de spanning van de zware zeilen zacht staan te zingen, ….wit schuim, blauw en groene zee…. Die onmetelijke ruimte waarin zee en lucht één geheel lijken, geen horizon te bespeuren.

En bij zonsondergang, de hemel die rozerood kleurt, de zee een zilveren spiegel, bijna geen beweging waar te nemen, alles komt tot rust, de wind en golven gaat liggen. Een magisch gebeuren, die overgang van dag naar nacht. De zee ligt stil, geen deining, geen golf te bespeuren. Ik word zelf ook heel stil.… Ik luister naar de stilte, voel de aanwezigheid van een andere dimensie.

De pikdonkere nacht, stralende sterren aan het firmament, het zeewater, bijna zwart, slaat over het gangboord waardoor de zeevonken als duizenden blauwe puntjes oplichten, en zo de diepte en het leven van het firmament weerkaatsen. Ongelooflijk, een besef van eigen nietigheid en ontzag voor de grootsheid om je heen. In deze donkere wereld, voel je je eigen grenzen niet meer…, je bent één met de zee, de wind en het firmament…

Mist op zee, herinner ik me heel goed. Het komt onverwachts opzetten uit de verte, voor je het weet bent je omhuld door een dichte, natte wolkendeken. Je ziet soms de voorplecht van de boot niet meer. Alle kleuren en geluiden zijn gedempt. Ook de misthoorn die andere schepen moet waarschuwen klinkt gedempt. Met regelmatige tussenpozen hoor je een brulboei in de verte, die een zandbank markeert. De wereld is opeens heel klein geworden. Ook de golven worden neergedrukt door de mist, ze verliezen hun kleur en heftigheid.

En dan Windkracht 8!!! We zijn midden op zee en kunnen nergens schuilen. Vastgebonden zijn met life-lines aan de reling! Donkere, grauwe golven, die hoog boven je uitrijzen, en zich dan met volle kracht over je heen storten. Even zie je niets anders dan een kille, grijze spray; je voelt het zeewater in je ogen prikken. Je haren hangen druipend in je nek en daar komt de volgende golf alweer. De boot steigert omhoog en klapt omlaag. Ze bonkt en zwiept van links naar rechts, ze rijst en daalt diep tussen de hoge golven. Je staat niet op de voorplecht maar zit in de kuip, zet je schrap met je voeten tegen de bank tegenover je. Vol ontzag kijk je naar de golven, overal om je heen. Je wordt misselijk en bent zo bang! Je moet - over boord hangend - de inhoud van je maag lozen en ziet het verdwijnen in de witgrijze vlokken schuim, die door de wind worden opgezwiept. Donkere wolken vliegen over ons heen, het geluid is oorverdovend, er is geen beschutting, we moeten hier door heen…

De zee, de zee, ze kent zo veel gedaanten, zoveel kleuren, zoveel diepere lagen, zoveel expressies.

Ik sluit mijn verhaal af met een gedichtje van Judith Herzberg waarin zij op haar eigen verrassende manier de zee belicht.


DE ZEE

De zee kun je horen
met je handen voor je oren,
in een kokkel,
in een mosterd potje,
of aan de zee.


Ik hoop u met al deze impressies nog meer in de stemming gebracht te hebben voor Joke's prachtige zeeën."


De tentoonstelling is - op kantoortijden - te bezoeken t/m 19 mei in het Atrium van de SVB,  Van Heuven Goedhartlaan 1, Amstelveen.

zondag 3 april 2016


Tentoonstelling SVB Amstelveen

Op donderdag 7 april, 16.30 uur, wordt de tentoonstelling van Joke Elzinga geopend door Nibs Bloem. 
Onderwerp van het werk van Joke Elzinga: zee, water, golven, schuim, ijsformaties, maar ook stilte, vrijheid, beweging, dreiging, kracht en rust. Schilderijen (acryl) en tekeningen (inkt).

De expositie is van 1 april 2016 t/m 19 mei 2016 te bezichtigen tijdens kantooruren in het atrium van de SVB.


                   Adres: SVB, Van Heuven Goedhartlaan 1, Amstelveen.

dinsdag 29 maart 2016


De zee in het noorden van Noorwegen - met name tussen Lofoten en Bodo - verandert regelmatig in een enorme kolkende massa. Dit gebied wordt 'de Maalstroom' genoemd, een sterke getijdenstroom die gepaard gaat met enorme kolkende watermassa's. Voor de kabeljauwvissers een gevaarlijk maar ook zeer lucratief gebied, daar de zeestromingen de vis aantrekken. Hier bevindt zich het paaigebied van de kabeljauw. 

Enige jaren geleden bezocht ik het museum in Tromso, Noorwegen. De Noorse schilder Per Krohg verbeeldde dit gevaarlijke zeegebied. Het is een expressief werk, dreigend, spannend, kleurrijk.



Eenmaal ging ik zelf met de boot naar de Lofoten, het eilandenrijk van scherp-getande bergen, fjorden, strandjes en schitterend licht; eilanden verbonden door hoge bruggen. Uit de verte lijkt het een muur die oprijst uit zee; grijze en grijsgroene spitse aaneengesloten rij bergen, omgeven door een weidse en woeste zee. Ik ging van Bodo naar Moskenes op de Lofoten met een stabiele stevige boot. Direct na het vertrek verscheen het bootpersoneel, enkele blonde dames in donker uniform, met een blik waaruit minachting voor toeristen bleek (of verbeeldde ik mij dat?), minachting voor buitenlanders in het algemeen, en vooral voor die mensen die de zee niet kennen zoals zij zelf. Op de tafeltjes werden "zakken" gesmeten. Van die zakken, u weet wel, die bij zeeziekte verdienstelijk zijn. De zee was die dag rustig, de boot bewoog onregelmatig, en niet in een rechte lijn met regelmatige golfbewegingen. Heftige stromingen, kolkend water, ook op een rustige middag in het voorjaar. 
Het overgrote deel van de mensen op de boot had al vrij snel zo'n zakje graag binnen handbereik.
Edgar Allan Poe schreef in 1841 'Een afdaling in de maalstroom'. Ik deed mijn best, toen op de boot, er niet aan te denken; zeeziekte is verschrikkelijk naar, ik wilde geen angst voelen.

Thuis op het atelier, stel ik me opnieuw woeste zeekracht voor (overigens geen maalstromen), grote golven, beangstigende watermassa's. 


(detail 'Januari VII', acryl/doek)
 zie ook: www.jokeelzinga.nl

zondag 20 maart 2016


Leids Literair Landschap (een platform voor verschillende literaire groepen in Leiden) is initiatiefnemer van o.a. het project 'Raamwerk'. Dit behelst een aantal tijdelijke projecten op ramen in de stad. En het project is steeds een samenwerking van een Leidse dichter met een Leidse kunstenaar. In de editie 'Raamwerk bij Smit Wonen in Sfeer'  werkte ik samen met Gideon Roggeveen.



Het onderwerp is ditmaal geen zee, geen zeewater; wel heel veel regenwater.

In het oudste deel van Leiden bevinden zich de Stille Mare, de Korte Mare, de Lange Mare en de Marebrug. We kennen de Marekerk. Wat is de "Mare"? 
De Mare (lees ik in Wikipedia) is een voormalige veenrivier en aftakking van de Oude Rijn tussen de plaats in Leiden waar de Oude en de Nieuwe Rijn samenkomen en de Kagerplas bij Warmond. 
Ter plekke ben ik redelijk bekend en ik probeer mij dit voor te stellen. Maar ik kom niet veel verder dan een fantasie over een zompig land waarin het door al dat vocht voor de voorvaderen van de hedendaagse mens niet altijd gezond toeven was. 
De Lange Mare is nu centraal in het winkelcentrum van de stad. Hier bevindt zich de showroom Smit Wonen in Sfeer (Lange Mare 98). 

Op een Washi Paneel maakten wij onze bijdrage. Te zien tot 20 april in genoemde etalage.

 

(foto van de etalage vol stoffen, het raamwerk en veel spiegelingen van de straat).




dinsdag 15 maart 2016

Project, zeeschilderen, Haanstraschool Leiden, middenbouw.

Twee maal 30 leerlingen, enthousiaste schilders, prachtige ideeën, leuke werkstukken.
Opdracht: maak de zee zoals een duiker het ziet, of een natuuronderzoeker, of een ontdekkingsreiziger, of een surfer, of.... er kwamen heel veel ideeën van de kinderen. 
De leerlingen kozen zelf vanuit welke positie ze de zee schilderden, én ze kozen een compagnon want de werkstukken werden steeds door twee kinderen gemaakt. 


Niet makkelijk een keuze te maken, maar ik kan onmogelijk 30 werkstukken op deze blog plaatsen! Uit elke klas dus een werkstuk!